Hoe goed is jouw (toekomstige) pensionstalling voor de gezondheid van jouw paard?
Het is een feit: Veel paarden hebben problemen met hun gezondheid. Veel van die problemen zijn terug te voeren op de manier waarop ze gehouden en verzorgd worden. Heb je de wens om lang en onbezorgd plezier aan je dier te beleven? Dan is het belangrijk dat je de kwaliteit van je (toekomstige) pensionstal goed weet in te schatten. Deze blog gaat je daarmee helpen.
(Handige pensionstallenchecklist (pdf) onderaan dit artikel gratis te downloaden … )
Inhoudsopgave
De 10 primaire eisen voor een gezond en gelukkig paardenleven. In willekeurige volgorde:
- Goed en voldoende ruwvoer
- Flexibel krachtvoerbeleid
- Zuiver water
- Ruimte en beweging
- Licht en lucht
- Sociaal contact
- Beschutting
- Hygiëne
- Veiligheid
- Geen stress
Primaire eisen versus Secondaire faciliteiten
Primaire eisen
In deze blog vind je de tien belangrijkste punten waarop je een pensionstalling minimaal zou moeten beoordelen. In mijn optiek en naar mijn ervaring zijn alle tien de punten essentieel voor een lang en gelukkig paardenleven. Dit zijn dus de minimale eisen waaraan een goede pensionstal zou moeten voldoen.
Secondaire faciliteiten
Zaken als een verwarmde kantine, overdekte rijbaan en grote zadelkasten zijn ook fijn, maar niet van invloed op de gezondheid van je paard. Bovendien zijn deze zaken subjectief: Wat de één enorm belangrijk vindt, vindt de ander maar bijzaak. Deze secondaire faciliteiten laat ik in deze blog buiten beschouwing.
Wel wil ik het standpunt innemen, dat het pas zinnig is om naar de secondaire faciliteiten te kijken, als jij jezelf er van overtuigd hebt dat het wel goed zit met de primaire eisen. Het is immers de éérste taak van een pensionstal om de paarden gezond houden. Niet alleen op de korte termijn, maar óók op de lange termijn.
Vereiste 1: Goed en voldoende ruwvoer
Ruwvoer is veruit het belangrijkste onderdeel van de voeding van jouw paard. Dat is (hoop ik) oud nieuws. De meest gebruikte typen ruwvoer zijn hooi, voordroog en gras. Het is belangrijk dat paarden semivoortdurend toegang hebben tot ruwvoer van goede kwaliteit. Een paard kan maximaal een uur of 4 zonder ruwvoer. Als je paard regelmatig langer “leeg” staat, mag je rekenen op maag-darmproblemen. Daarom: Check het volgende:
- Wat voor kwaliteit ruwvoer wordt er gevoerd op de pensionstal? Slechte kwaliteit ruwvoer is een direct gevaar voor de gezondheid van je paard en daarom onacceptabel. Stof-arm hooi van goede kwaliteit is beter dan voordroog van goede kwaliteit. Wil je weten waarom? Lees dan deze genuanceerde blog van PureHorse. Let wel: Voordroog van goede kwaliteit is soms de beste optie als je paard last heeft van stofallergie.
- Hoe vaak wordt er door de pensionstal hooi verstrekt en hoeveel? Krijgen de paarden afgemeten porties? Dan is 4x per dag het minimum, als ze er tenminste minimaal 2 uur mee doen.
- Krijgen de paarden onbeperkt hooi? Dat is mooi! Verzeker je er wel van dat het hooi niet de gelegenheid krijgt om te rotten en dat de bakken niet stoffig/smerig zijn (denk aan de longen!).
- Gaat je paard op de wei? Heerlijk! Maar wat als het gras straks op is? Is er dan een andere wei beschikbaar of krijgen ze op de wei hooi bij gevoerd?
- Gaan de paarden (in de winter) op de paddock? Krijgen ze daar hooi bij gevoerd?
Lucht, licht, ruimte, gezelschap én onbeperkt hooi Op deze stal hebben de paarden een goed leven.
Vereiste 2: Flexibel krachtvoerbeleid
Het ene paard is het andere niet. Zoveel paarden, zoveel typen voeders. Verdiep je in wat jóuw paard nodig heeft. Grote kans dat het niet de basis- of sport brok is dat uit de voerkar van de pensionstal komt. Daarom: Check of het mogelijk is om zelf te bepalen wat je paard te eten krijgt. Wellicht mag je bakjes klaarzetten?
Vereiste 3: Zuiver water
Het is raar maar waar, ik kom nog steeds pensionstallingen tegen waar paarden staan te slobberen uit een verroeste metalen trog. Of waar ze drinken uit een vijver vol met algen of eikenbladeren. Of waar ze het moeten doen met een 1000 liter bak vol met oud water. Eer dat water op is, is het al lang bedorven. Ook paarden worden daar ziek van!
Daarom: Check of de paarden 24/7 toegang hebben tot vers, schoon water. Liefst uit automatische drinkbakken. Wordt er gebruik gemaakt van grond water? Dat kan uitstekend zijn, mits getest. Grond water bevat soms een te hoog ijzer gehalte!
Vereiste 4: Ruimte en beweging
Daar kan ik kort over zijn: hoe meer hoe beter. Paarden zijn er gewoon niet op gemaakt om uren en uren stil te staan. Dat is niet goed voor hun lijf en al helemaal niet voor hun psyche. Als een stal 6 uur weidegang per dag aanbied, dan staan ze dus 18 uur per dag op stal…
Rennen met soortgenoten: Goed voor lijf en geest
Vereiste 5: Licht en lucht
Hoewel ik persoonlijk fan ben van het scharrelpaardprincipe (uitloop stallen, paddock paradize, het nieuwe paarden houden), is het een ‘fact of life’ dat zoiets niet voor elk paard is weggelegd. Als je paard een x aantal uren per etmaal op stal gaat, let dan goed op de kwaliteit van die stal. Is deze ruim genoeg? Alles onder de 3×3 meter valt per definitie af, groter is zeer wenselijk. Is de stal licht en luchtig met een hoog plafond en een luik naar buiten? Kunnen de paarden elkaar zien? Of is het een muf, afgesloten, donker hok? Dat maakt nogal uit. Vuistregel: Als champignons het er goed in zouden doen, dan is het ongeschikte huisvesting voor een paard.
Vereiste 6: Sociaal contact
Een paard is een kuddedier en heeft dus per definitie soortgenoten nodig om zich veilig te voelen. Een paard dat eenzaam is of afgezonderd van de groep staat is gestrest. Van stress worden ze ziek. Als ze in de stal, wei of paddock staan, moeten paarden (het gevoel hebben dat ze) onderdeel uit maken van een kudde. Ze moeten elkaar kunnen zien en interactie met elkaar kunnen hebben. Van samen rennen, samen dolen, samen grazen blijven paarden gezond.
Deze ruinen zijn de beste vrienden en hebben samen veel lol. Naast dat ze psychisch gezond blijven door de speelse interactie, komen ze ook aan de nodige lichaamsbeweging. Heerlijk om naar te kijken!
Paarden hebben fysiek contact met soortgenoten nodig om geestelijk gezond te blijven
Vereiste 7: Beschutting
Paarden kunnen wel wat hebben, maar de combinatie regen, wind en kou is gevaarlijk. Heb jij een pensionstalling gevonden waar de paarden zoveel mogelijk of zelfs 24/7 buiten komen? Gefeliciteerd, dat is fijn! Maar check wel of de paarden voldoende beschutting hebben tegen de elementen. Kunnen ze allemaal tegelijk onder dak staan als het weer té bar wordt? En vooral: kunnen ze ook hartje winter ergens comfortabel en redelijk droog liggen? Dat laatste is belangrijk want een paard moet kunnen liggend om voldoende REM-slaap te krijgen. Een paard gaat niet liggen op beton of in de blubber. Een paard dat nooit ligt raakt oververmoeid en daardoor verzwakt en vatbaar voor ziektes.
Een paard moet comfortabel kunnen liggen
Wil je meer lezen over het belang van goede ligplekken? Klink hier
Vereiste 8: Hygiëne
Hygiëne is belangrijk! Ook een paard ligt niet graag in zijn eigen uitwerpselen en pies. Overweeg je een nieuwe pensionstalling, vraag dan hoe en hoe vaak de stallen worden uitgemest.
Paarden staan op stal een groot deel van de tijd met hun neus aan de grond. Op 5 cm hoogte zijn ammoniakdampen aanzienlijk sterker dan op 1,75 m hoogte. Slechte stalhygiëne veroorzaken longproblemen door ammoniakdampen en schimmelsporen. Rotstraal wordt veroorzaakt door bacteriën, ook een kwestie van hygiëne. Persoonlijk vind ik elke dag uitmesten en elke dag een laag vers stro/vlas/krullen niet meer dan normaal.
Een ander belangrijk punt om te checken is het wormbeleid van de pensionstal. Elk paard heeft wormen, dat is normaal. Maar uit de hand gelopen worminfecties zijn een serieus probleem en komen vaker voor dan je denkt. Daarom, een verstandig wormbeleid is écht noodzakelijk om de parasieten onder controle te houden.
Vereiste 9: Veiligheid
Tja veiligheid. Ik word nerveus van loshangende draden, uitstekende spijkers, kapotte of provisorische omheiningen, scherpe randen, prikkeldraad en ladingen eikels (die uit de boom) in de wei. Murphy’s law zegt: Als het fout kán gaan, dan gáát het vroeg of laat een keer fout.
Als een pensionstal de veiligheid van de paarden (jóuw paard) niet serieus neemt, dan ontbreekt het de stal aan interesse, kennis en/of geld. In dat geval is het de vraag of je daar je kostbaarste bezit wil achterlaten.
Vereiste 10: Geen stress
Stress is slecht. Langdurig stress veroorzaakt ziektes, ook bij paarden. Daarom is het belangrijk dat paarden leven in een stressarme omgeving. Hierbij helpt regelmaat en stabiliteit, want dat geeft rust. Net als de afwezigheid van chronische herrie en commotie. Denk bijvoorbeeld aan (trein)verkeer.
Wist je trouwens dat zaken zoals onderkoeling, verveling, eenzaamheid, honger en het niet kunnen rennen en rollen, ‘paardendingen’ doen, óók ernstige stressfactoren zijn voor een paard? Het is niet helemaal toevallig dat we deze factoren al hebben gecheckt onder punt 1 t/m 9.
Deze paarden hebben stress door gebrek aan ruimte, beweging, sociale interactie, daglicht.
Ter overweging
Misschien dat je na het lezen van deze blog denkt “maar zo’n pensionstalling bestaat helemaal niet”. Een stal die een 10 scoort op mijn lijstje van essentiële eisen is helaas vrij zeldzaam, maar ze bestaan wél. Het is aan jou om die speld in de hooiberg te vinden, want uiteindelijk ben jij en niemand anders verantwoordelijk voor jouw paard.
Een paard kan niet voor zich zelf opkomen. Als jij het niet doet, dan doet niemand het. Bovendien ben jij degene die de rekeningen betaalt. Elke euro die de pensionstal beknibbelt op de essentiële eisen, die betaal jij op termijn driedubbel aan de dierenarts. Of aan een osteopaat. Hoogstwaarschijnlijk aan beiden.
Gratis checklist downloaden
Ben je opzoek naar een pensionstalling? Dan is het handig om een checklist mee te nemen zodat je zeker weet dat je alle essentiële eisen mee neemt in je uiteindelijke beslissing. Zo’n checklist heb ik alvast voor je gemaakt en kan je hier helemaal gratis downloaden, wel zo makkelijk! En nee, je hoeft hiervoor geen contact gegevens achter te laten 😉
